Σε έξαρση βρίσκονται οι παρασύρσεις πεζών στη Θεσσαλονίκη. Από το Ιανουάριο έως και σήμερα 12 πεζοί έχασαν τη ζωή τους μέσα στην πόλη. Οι περισσότεροι ήταν άνω των 65 ετών, γεγονός που μας κάνει να αναζητήσουμε τις πραγματικές αιτίες του κακού.
Σύμφωνα με την τροχαία, η χρήση του κινητού κατέχει τον βασικό ρόλο στην τραγωδία αυτή. Οι παρασύρσεις όμως αποτελούν μια “ανοιχτή πληγή” σε κάθε αστικό κέντρο. Oι πεζοί είναι τελικά τα “εύκολα θύματα”, ενώ η τρίτη ηλικία που αυξάνεται συνεχώς δημογραφικά, συμμετέχει σε αυτές στο μεγαλύτερο ποσοστό. Οι αιτίες είναι πολλές και σημαντικό είναι να τις γνωρίζουμε. Αξίζει να δώσουμε προσοχή σε κάποιες ιδιαιτερότητες στα άτομα της τρίτης ηλικίας. Εμείς οι οδηγοί οφείλουμε να γνωρίζουμε αυτά που συμβαίνουν και δεν μας τα έχει μάθει κανείς.
1. Με μειωμένες αισθήσεις
Η όραση, η ακοή και τ’ αντανακλαστικά αποτελούν τις αισθήσεις που επηρεάζουν σημαντικά την κρίση μας στα κυκλοφοριακά θέματα. Όλες αυτές μετά τα 60 πέφτουν σε ποιότητα. Αποτέλεσμα είναι να γίνεται όλο και πιο δύσκολο το να δει κανείς έγκαιρα ή να ακούσει κάτι ξαφνικό κι επικίνδυνο στο δρόμο από ένα άτομο αυτής της ηλικίας. Το ίδιο άτομο, συνήθως, νομίζει ότι τίποτα απ’ αυτά δεν έχει αλλάξει σε αυτόν και οι όποιες αλλαγές οφείλονται στους άλλους.
2. Λάθος εκτίμηση αποστάσεων
Ειδικοί απέδειξαν πως η εκτίμηση των αποστάσεων στα 65 χρόνια, κατά μέσο όρο, σε συνάρτηση με την ταχύτητα κίνησης του κάθε αυτοκινήτου, δίνει ακριβώς το μισό αποτέλεσμα από εκείνο που δίνει στα 25 μας χρόνια. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως ο 70άρης νομίζει ότι προλαβαίνει να περάσει απέναντι, όταν ένα αυτοκίνητο βρίσκεται στα 30 μέτρα, ενώ ο 25άρης, με την ίδια ταχύτητα του αυτοκινήτου, περνάει το δρόμο, μόνον όταν το αυτοκίνητο απέχει 60 μέτρα. Ταυτόχρονα αυξάνεται ο χρόνος αντίδρασης, με αποτέλεσμα ο ηλικιωμένος να αντιλαμβάνεται αργά πολλά πράγματα.
3. Με…μειωμένη “μέση ωριαία”
Μια άλλη, πολύ σημαντική ιδιαιτερότητα που εντοπίζεται στα άτομα αυτής της ηλικίας, είναι ο χρόνος για τους πεζούς που χρειάζεται, προκειμένου να διασχίσουν κάθετα μια διάβαση με τον “γρηγόρη” αναμμένο. Τα άτομα της τρίτης ηλικίας, ακόμα κι αν δεν υποφέρουν από μια πάθηση, είναι σίγουρα πιο βραδυκίνητα. Στις ηλικίες των 25 ετών, ο μέσος όρος ταχύτητας με την οποία περνάει κάποιος μια διάβαση (πάντα με τον “γρηγόρη” αναμμένο), είναι 9,3 χλμ/ώρα. Για τα άτομα των 65 ετών και άνω, η ταχύτητα αυτή περιορίζεται στα 2,8 χλμ/ώρα.
Όλοι οι οδηγοί θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι, τα άτομα της τρίτης ηλικίας συνήθως έχουν διαταραγμένη ισορροπία και το πρόβλημα αυτό ξεκινά από τον λαβύρινθο του αυτιού. Έτσι τα νεαρά άτομα διασχίζουν ένα δρόμο εντελώς κάθετα στη διάβαση, όταν τα ηλικιωμένα άτομα ακολουθούν μια λοξή πορεία στο κατάστρωμα του δρόμου. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τη αισθητά μειωμένη ταχύτητα, τα άτομα αυτά τα κάνουν να παραμένουν για περισσότερη ώρα πάνω στο δρόμο, αυξάνοντας σημαντικά την πιθανότητα ενός ατυχήματος.
4. Τα χρώματα σώζουν
Οι οικογένειες με ηλικιωμένα άτομα, θα πρέπει να μάθουν σε αυτά να χρησιμοποιούν ανοικτόχρωμα ρούχα όταν πρόκειται αυτά να κυκλοφορήσουν στο δρόμο. Το θέμα του ντυσίματος είναι πολύ σοβαρό και σημαντικό. Συνήθως τα άτομα αυτά χρησιμοποιούν σκουρόχρωμα ρούχα, με τα οποία δεν γίνονται εύκολα ορατά από τους οδηγούς κατά τις νυκτερινές ώρες. Θα πρέπει να μάθουμε στους μεγαλύτερους να μη διστάζουν να χρησιμοποιούν έντονα χρώματα, όταν πρόκειται να βγουν στο δρόμο και μάλιστα μετά τη δύση του ήλιου. Καλό θα ήταν ακόμη σε κάποια ρούχα να υπάρχουν αντανακλαστικές ταινίες, ώστε να γίνονται εύκολα ορατοί από τους οδηγούς, ιδίως στο μπουφάν και στο μπαστούνι.
5. Φταίει το παρελθόν;
Ένα ακόμη σοβαρό πρόβλημα είναι το κυκλοφοριακό παρελθόν των ατόμων της τρίτης ηλικίας. Πρέπει να σκεφτούμε ότι ένας 65χρονος, στα νιάτα του κυκλοφορούσε σε δρόμους δίχως πολλά αυτοκίνητα. Και ο σημερινός 75άρης που ήταν τότε οδηγός, τι κυκλοφοριακά προβλήματα μπορεί να αντιμετώπιζε; Ακόμη, ένας αριθμός ηλικιωμένων έφθασε στις πόλεις πρόσφατα, δίχως εμπειρία στο κυκλοφοριακό αλλά και στους κινδύνους που καιροφυλακτούν. Είναι τα άτομα που τα “τράβηξε” η πόλη κατά τις δύο τελευταίες 10ετίες και φυσικό είναι να έχουν μεγαλώσει στα χωριά εντελώς διαφορετικά. Ας μη ζητάμε, λοιπόν, από τον σημερινό 75άρη μια ιδιαίτερη προσαρμοστικότητα, που ίσως δικαιούται να μην έχει. Υπάρχουν άτομα της 3ης ηλικίας που δεν πρόκειται να καταλάβουν ποτέ την κίνηση και τη ζωή στις πόλεις.
6. Έγιναν “μαθητές” στα 40 τους
Πάντα οφείλουμε να έχουμε υπ΄ όψιν μας πως κάποιοι οδηγοί έμαθαν να οδηγούν στα 45 ή τα 55 τους. Είναι απόλυτα φυσικό να αισθάνονται αβεβαιότητα και ανασφάλεια. Ίσως αναγκάστηκαν να μάθουν οδήγηση, προκειμένου να αισθάνονται περισσότερο χρήσιμοι στην οικογένεια, μετακινώντας τα εγγόνια τους. Και αυτά τα άτομα δεν πρόκειται σχεδόν ποτέ να αισθανθούν άνετα στις κυκλοφοριακές συνθήκες.
7. Αυτοδιάγνωση
Όμως, το κύριο βάρος πέφτει στα ίδια τα άτομα της τρίτης ηλικίας και στις οικογένειές τους. Θα πρέπει να καταλάβουν οι ίδιοι πως η σωματική τους κατάσταση, αλλά και τα αντανακλαστικά τους έχουν ήδη αρχίσει να πέφτουν. Ακούγεται φοβερά ενοχλητικό, αλλά αυτή είναι η εξέλιξη της φύσης. Θα πρέπει, συνεπώς, να προσέχουν το εαυτό τους. Να ελέγχουν τακτικά τα μάτια τους, αλλά τα γυαλιά τους. Θα πρέπει να φοράν πάντα τα σωστά γυαλιά και να ελέγχουν την ακοή τους.
8. Μακριά από το κινητό
Μια συνήθεια των τελευταίων ετών είναι η έντονη χρήση του κινητού και από τους πεζούς. Κυριολεκτικά απομονώνονται όταν επικοινωνούν με κάποιον και είναι σχεδόν αδύνατον να αντιληφθούν το τι ακριβώς συμβαίνει στο πεζοδρόμιο, αλλά και στο δρόμο. Αυτό συμβαίνει σε όλους μας, πόσο μάλλον με τα άτομα της 3ης ηλικίας. Κατά συνέπεια θα πρέπει να παροτρύνουμε τα άτομα αυτά όταν πρέπει να μιλήσουν στο κινητό, ας σταματήσουν στην άκρη του πεζοδρομίου, ώστε να μην αυξάνουν τους κινδύνους ατυχήματος.
9. Μόνο από τις διαβάσεις
Είναι σημαντικό να μάθουμε στα άτομα αυτά να χρησιμοποιούν μόνο τις διαβάσεις όταν πρόκειται να διασχίσουν το δρόμο. Ιδίως όταν μετακινούν τα εγγόνια τους από το σχολείο στο σπίτι. Αξίζει να περπατήσουν και λίγα μέτρα περισσότερο, προκειμένου να φτάσουν σε διάβαση. Πολλές παρασύρσεις γίνονται εκτός διαβάσεων πεζών.
10. Η βιασύνη αυξάνει τους κινδύνους
Η έγκαιρη αναχώρηση από το σπίτι, προκειμένου να μετακινηθεί ένα άτομο αυτής της ηλικίας είναι πολύ σημαντική. Αργοπορημένες αναχωρήσεις έχουν σαν αποτέλεσμα την αύξηση του άγχους και τον περιορισμό της προσοχής τους. Οφείλουμε να μάθουμε στα άτομα αυτά της οικογένειάς μας να ξεκινάνε πάντα νωρίτερα, ώστε να έχουν την πολυτέλεια του χρόνου.
Οι περισσότερες οικογένειες έχουμε κάποιο άτομο της 3ης ηλικίας. Στο χέρι μας είναι να τα προφυλάξουμε, να τα ενημερώσουμε για τις ιδιαιτερότητες που υπάρχουν, να συζητήσουμε μαζί τους, έτσι ώστε να είναι και να αισθάνονται περισσότερο ασφαλείς όταν κυκλοφορούν στο δρόμο.