Fiat 500 N & Fiat Panda 30

Fiat 500 N & Fiat Panda 30: τα δύο εμβληματικά αυτά μοντέλα της Fiat θα βρίσκονται στην έκθεση του Μουσείου Design Triennale και θα αφηγείται στο κοινό την ιστορία του Ιταλικού design. Τόσο το Fiat 500 N (1958) όσο και το Fiat Panda 30 (1980) χαρακτηρίζονται ως σύμβολα της ιταλικής δημιουργικότητας. Και τα δύο ανήκουν στην πολύτιμη συλλογή της FCA Heritage, του τμήματος που έχει αναλάβει τη διαφύλαξη αλλά και την προώθηση της ιστορικής κληρονομιάς για όλες τις ιταλικές μάρκες του Ομίλου.

Κάποια αυτοκίνητα μένουν στην ιστορία για τις καινοτομίες που εισήγαγαν στους τομείς της τεχνολογίας ή του design. Κάποια άλλα αξίζει να τα θυμόμαστε για τη θέση που κατείχαν στη ζωή και την καθημερινότητα μιας ολόκληρης γενιάς, ενίοτε και μιας ολόκληρης χώρας. Λίγα καταφέρνουν να συνδυάσουν και τα δύο – την προηγμένη τεχνολογία με το ουσιαστικό συναίσθημα – αφήνοντας ανεξίτηλο σημάδι στην εποχή τους. Τις σπάνιες φορές που συμβαίνει κάτι τέτοιο, δημιουργούνται τα αριστουργήματα. Το 500 και το Panda σημείωσαν θριαμβευτική επιτυχία γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο: πρόκειται για δύο θρυλικά αυτοκίνητα που γέννησε η δημιουργικότητα των Ιταλών και πολύ σύντομα κατάφεραν να γίνουν διαχρονικά.

Fiat 500 N (1958)
Τον Αύγουστο του 1958 ξεκίνησε η παραγωγή του Fiat 500 N. Πρόκειται για την αναβαθμισμένη έκδοση του μοντέλου με το χαρακτηριστικό γαλάζιο χρώμα που είχε παρουσιάσει η Fiat στο Τορίνο το 1957, και περιλαμβάνει προβολείς με περιγράμματα αλουμινίου, σκιάδια, λεπτομέρειες αλουμινίου στο καπό και διακοσμητικά στις πλευρές, γυαλιστερά καπάκια ζαντών τροχών από αλουμίνιο, παράθυρα που ανοίγουν με περιστρεφόμενο μοχλό, πίσω παράθυρα με μοχλό συγκράτησης στην θέση ανάκλισης, πίσω καθίσματα με επένδυση, διακόπτες φώτων και φλας επάνω στην κολόνα του τιμονιού, πεντάλ φρένου και συμπλέκτη με επένδυση από καουτσούκ. Φέρει δικύλινδρο κινητήρα 479 cm3 15 ίππων, με μέγιστη ταχύτητα 90 χλμ./ώρα.

Το 500 ήταν ο καρπός του ενστίκτου του θρυλικού Dante Giacosa και της φιλόδοξης στρατηγικής που στόχευε στην ανανέωση της γκάμας αυτοκινήτων που η Fiat κατασκεύαζε από τα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πόλεμου. Το Nuova 500 παρουσιάστηκε το καλοκαίρι του 1957, με την ελπίδα να επαναλάβει την επιτυχία του Topolino. Από τον προκάτοχό του «κληρονόμησε» τις συμπαγείς διαστάσεις, αλλά ήταν σχεδιασμένο έτσι ώστε να μπορεί να ενσωματώσει τις πιο σύγχρονες τεχνολογίες της εποχής του.
Ο δικύλινδρος αερόψυκτος κινητήρας (ο πρώτος του είδους που κατασκευάστηκε από τη Fiat) ήταν τοποθετημένος πίσω, ενώ οι τέσσερις τροχοί ήταν ανεξάρτητοι. Μέσα σε λίγα χρόνια, το 500 καθιερώθηκε ως το νέο εμβληματικό όχημα που οδηγούσε η νεολαία της Ιταλίας και οι πωλήσεις του αυξάνονταν με μεγάλη ταχύτητα παγκοσμίως, από τις ΗΠΑ έως τη Νέα Ζηλανδία. Πάνω από 4 εκατομμύρια μονάδες κατασκευάζονταν ασταμάτητα μέχρι το 1975. Η αδιαμφισβήτητη επιτυχία του σφραγίστηκε από το λανσάρισμα, το 2007, της νέας γενιάς 500.

Panda 30 (1980)
Η ιστορία πίσω από το δεύτερο εμβληματικό μοντέλο της Fiat είναι εξίσου μαγευτική. Όλα ξεκίνησαν στα μέσα της δεκαετίας του ’70, όταν έγινε έντονη η ανάγκη του σχεδιασμού ενός οχήματος με κίνηση στους μπροστινούς τροχούς, το οποίο θα συνόδευε τα Fiat 126 και 127. Το όνομα Panda επιλέχθηκε βάσει της νέας λογικής με την οποία είχε ονομαστεί και το Ritmo: σε αντίθεση με τις προηγούμενες δεκαετίες, η Fiat αναζητούσε ένα όνομα όχι «τεχνικό», αλλά ευφάνταστο και δημιουργικό. Το Μάρτιο του 1980, μετά από μια πρώτη παρουσίαση στο Quirinal Palace, το νέο Fiat έκανε το ντεμπούτο του στην Έκθεση Αυτοκινήτου της Γενεύης.

Φτιαγμένη για να προσφέρει τη μέγιστη λειτουργικότητα και να παρέχει τη δυνατότητα εκμετάλλευσης των εσωτερικών του χώρων στο 100%, η πρώτη σειρά Panda ήταν 3,38 μέτρα, τρίθυρη και περιείχε αναδιπλούμενα πίσω καθίσματα, χωρώντας άνετα 5 επιβάτες.

Χάρη στις διαστάσεις και τις σχεδιαστικές λύσεις που πρότεινε ο designer Giorgetto Giugiaro, το νέο Fiat αποδείχτηκε εξαιρετικά πρακτικό, ευέλικτο και πολυχρηστικό. Διέθετε μπροστινό κινητήρα και κίνηση στους μπροστινούς τροχούς, ενώ ο καταναλωτής μπορούσε να επιλέξει ανάμεσα σε έναν δικύλινδρο αερόψυκτο κινητήρα 650 cm3 με 30 ίππους, και σε έναν τετρακύλινδρο υδρόψυκτο κινητήρα 903 cm3 με 45 ίππους.

Σ’ αυτές τις δύο διαφορετικές εκδοχές οφείλονται και οι δύο διαφορετικές ονομασίες του: Panda 30 και Panda 45. Το μοντέλο παρουσίαζε ιδιαίτερο ενδιαφέρον και στα επίπεδα κατανάλωσης: με 1 λίτρο, το Panda 30 διέσχιζε μια απόσταση 19 χιλιομέτρων με ταχύτητα 90 χλμ./ώρα, ενώ το Panda 45 μια απόσταση 17 χιλιομέτρων και άνω με την ίδια ταχύτητα. Οι μέγιστες ταχύτητές τους έφταναν πάνω από τα 115 και τα 140 χλμ./ώρα αντίστοιχα.

Από το 1980 έως σήμερα, πάνω από 4 γενιές του «μεγάλου μικρού» Fiat έχουν κυκλοφορήσει και σημειώσει μεγάλες εμπορικές επιτυχίες και τεχνολογικά ρεκόρ: το Panda ήταν το πρώτο αυτοκίνητο πόλης που έφερε σύστημα τετρακίνησης (το 1984), αλλά και το πρώτο με κινητήρα diesel (1986). Επίσης, το πρώτο στην κατηγορία του που έλαβε τον τίτλο Car of the Year (2004) και, την ίδια, χρονιά, το πρώτο αυτοκίνητο πόλης που ανέβηκε σε υψόμετρο 5.200 μέτρων, στην κατασκηνωτική βάση του Everest. Τα ρεκόρ συνεχίστηκαν και το 2006, όταν έγινε το πρώτο αυτοκίνητο πόλης μαζικής παραγωγής με φυσικό αέριο. Αλλά το Panda είναι ασταμάτητο: πρόκειται για το μοναδικό αυτοκίνητο στην κατηγορία του που προσφέρει κίνηση με όλα τα διαθέσιμα καύσιμα (βενζίνη, πετρέλαιο, φυσικό αέριο/βενζίνη και υγραέριο/βενζίνη), τρεις τύπους εκδόσεων (City, Cross και 4×4) και διατίθεται ως δικίνητο ή τετρακίνητο, αλλά και με αυτόματο ή μηχανικό κιβώτιο ταχυτήτων. Συνολικά, έχουν κατασκευαστεί πάνω από 7.5 εκατομμύρια Panda μέχρι σήμερα.