Ο χειμώνας μας βρίσκει πάντα απροετοίμαστους στις οδικές μας υποχρεώσεις. Αυτό συμβαίνει διότι η εποχή αυτή διαρκεί λίγους μήνες και τις περισσότερες φορές σε συγκεκριμένες περιοχές της χώρας. Συνεπώς, δεν μας δίνεται η δυνατότητα της πλήρους εξοικείωσης. Δεν είναι σπάνιο, κυρίως τα τελευταία χρόνια, ακόμα και την άνοιξη να αντιμετωπίσουμε επικίνδυνες καταστάσεις στους δρόμους. Παρά τις αντιξοότητες, τις περισσότερες φορές δεν προσαρμοζόμαστε, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουμε στους παγωμένους και χιονισμένους δρόμους. Ίσως να μην γνωρίζουμε τι ακριβώς πρέπει να κάνουμε ή και τι είδους ελαστικά να χρησιμοποιήσουμε. Υπάρχει όμως πάντα καιρός να ενημερωθούμε.
Θα έπρεπε ήδη να προετοιμάσουμε το αυτοκίνητό μας για τα δύσκολα χιλιόμετρα του χειμώνα. Αιφνιδιαζόμαστε όταν οδηγούμε σε γλιστερούς, βρεγμένους ή παγωμένους δρόμους. Κινούμαστε σα χελώνες από τον φόβο μας ή παθαίνουμε σοκ, μόλις βρεθούμε στο λευκό πέπλο της ομίχλης. Υπάρχει και η αντίθετη εικόνα:οδηγοί να κινούνται στους ίδιους δρόμους, τόσο γρήγορα, σα να μη συμβαίνει απολύτως τίποτα. Δεν υπάρχουν αποστάσεις ασφαλείας, τα ελαστικά είναι φθαρμένα, τα φρένα χρησιμοποιούνται σα να οδηγούμε σε πίστα και γενικά η συμπεριφορά δεν άλλαξε σε τίποτα από τις συνθήκες του καλοκαιριού. Ασφαλώς και οι δύο καταστάσεις δεν είναι οι ενδεδειγμένες. Ο κακός καιρός θέλει σεβασμό, όπως ακριβώς σέβεται ο καλός ο καπετάνιος τη θάλασσα. Η χειμερινή οδήγηση απαιτεί κι εμπειρία που συνήθως όμως μας λείπει, όσον αφορά το χιόνι και τον πάγο.
Οι αρχάριοι κινδυνεύουν λιγότερο
Κάτω από δύσκολες καιρικές συνθήκες, πολύ εύκολα μπορεί να χάσουμε τον έλεγχο του αυτοκινήτου. Σίγουρα θα πρέπει να οδηγούμε με ήρεμες κι αργές κινήσεις και όχι με απότομους ελιγμούς. Αυτή είναι και η βασικότερη συμβουλή που δίνουν οι έμπειροι οδηγοί, αλλά και οι δάσκαλοι στους αρχάριους οδηγούς. Η οδήγηση στο χιόνι, τον πάγο ή τη βροχή, απαιτεί μεγάλη προσοχή. Κι επειδή το χιόνι και τον πάγο τα βλέπουμε σχετικά σπάνια στη χώρα μας, εκτός απ’ όσους ζουν σε καθαρά ορεινές περιοχές, στην ουσία παραμένουμε αρχάριοι στον τομέα αυτό σε όλη μας τη ζωή. Οι οδηγοί των βορείων χωρών της Ευρώπης μαθαίνουν στο λευκό τοπίο, αφού τα χιόνια και οι πάγοι είναι καθημερινό φαινόμενο κατά τη διάρκεια του χειμώνα και όλα αντιμετωπίζονται φυσιολογικά. Εμείς όμως;
Πως θα παραμείνουμε στο δρόμο
Πάνω στο χιόνι ξεκινάμε πάντα πιέζοντας ελαφρά το πεντάλ του γκαζιού. Εφ’ όσον ο κινητήρας μας είναι ισχυρός, τότε μπορούμε να ξεκινήσουμε και με τη δεύτερη ταχύτητα στο κιβώτιο. Με τον τρόπο αυτό περιορίζουμε την περίπτωση σπιναρίσματος των τροχών κάτι που ασφαλώς θα πρέπει να το αποφύγουμε. Σε δρόμους που συνήθως κινούμαστε με 80χλμ/ώρα καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, τώρα θα πρέπει να κινούμαστε με σημαντικά μειωμένη ταχύτητα. Σε αρκετές περιπτώσεις μάλιστα και αυτή η ταχύτητα θεωρείται υπερβολική, όπως για παράδειγμα σε κατηφορικό παγωμένο δρόμο.
Όταν το κρύο είναι τσουχτερό, χρειάζεται προσοχή στα σημεία του δρόμου όπου υπάρχει σκιά. Σίγουρα κάπου εκεί είναι κρυμμένος πάγος. Ακόμη, πάνω στις γέφυρες ο πάγος κατά τη διάρκεια του χειμώνα είναι μόνιμος επισκέπτης. Απότομες αλλαγές στο κιβώτιο ταχυτήτων με πατημένο πολύ το πεντάλ του γκαζιού, νευρικά πατήματα του φρένου ή απότομοι χειρισμοί του τιμονιού, μπορούν να μας οδηγήσουν έξω από το δρόμο.
Οι αποστάσεις ασφαλείας τώρα θα πρέπει να είναι αισθητά μεγάλες. Δεν γνωρίζουμε πόσα ακριβώς μέτρα θα χρειαστούν για να ακινητοποιήσουμε το αυτοκίνητο. Προκειμένου να σταματήσουμε το αυτοκίνητο πριν από τη στροφή ή μια διασταύρωση, πιέζουμε πολύ χαλαρά το φρένο και κατεβάζουμε όσο το δυνατόν πιο ανεπαίσθητα ταχύτητα στο κιβώτιο. Δεν πρέπει να μπλοκάρουν οι τροχοί (εφόσον δεν υπάρχει ABS), διότι τότε αρχίζει το πατινάζ. Φυσικά, πάντα έχουμε μια ταχύτητα “κάτω” στο κιβώτιο και ποτέ στο “νεκρό”, διότι τότε το αυτοκίνητο είναι εντελώς ανεξέλεγκτο. Πάνω σε γλιστερές επιφάνειες οι τροχοί του κάθε οχήματος μπλοκάρουν 4 έως 5 φορές ευκολότερα απ’ ότι συνήθως. Θα πρέπει, τέλος, να οδηγούμε πάντα σα να έχουμε ένα ποτήρι νερό, το οποίο δεν θέλουμε να χυθεί. Το πεντάλ του συμπλέκτη, το αφήνουμε πάντα αργά-αργά. Όλα αυτά ισχύουν εφ’ όσον χρησιμοποιούμε συμβατικά ελαστικά στο αυτοκίνητό μας. Εάν έχουμε προνοήσει κι έχουμε εφοδιαστεί με χειμερινά ελαστικά, τότε έχουμε σημαντικά διαφορετική και πιο ασφαλή συμπεριφορά, ακόμα και σε οριακές καταστάσεις.
“Παίξτε άμυνα”
Πρέπει να γνωρίζουμε ότι πάνω από τα μισά αυτοκίνητα που κυκλοφορούν στους δρόμους, δεν έχουν κατάλληλα ελαστικά, οι υαλοκαθαριστήρες δεν είναι στην καλύτερη δυνατή κατάσταση, τα παρμπρίζ δεν ξεθαμπώνουν σωστά, τα φρένα θα μπορούσαν να είναι καλύτερα και τα φώτα δεν είναι καλορυθμισμένα. Όλα αυτά δυσκολεύουν τη ζωή μας. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι πάντα είναι καλό να έχουμε την ψυχολογία του αθλητή που μπαίνει στον αγωνιστικό χώρο για “ντέρμπυ”. Υπολογίζουμε τα πάντα, ότι δηλαδή οι άλλοι οδηγοί μπορεί να κάνουν το ξαφνικό λάθος. Αυτή η “επιθετική” τους κίνηση θα πρέπει να μας βρει πανέτοιμους να αντιδράσουμε. Κρατάμε, κατά συνέπεια, μια αμυντική τακτική. Είναι λογικό να μην έχουμε εμπειρίες στο “λευκό τερέν”. Υπάρχει βέβαια και το “κατενάτσιο” που μεταφράζεται “μένουμε στο σπίτι μας και δεν πάμε πουθενά”. Όμως πάντα ξεσηκωνόμαστε στη θέα του χιονιού για μια βολτούλα ή και να αποκτήσουμε νέες εμπειρίες.
Ο συντελεστής πρόσφυσης
Σε κάθε περίπτωση, η ασφάλειά μας στηρίζεται πάνω σε τέσσερις ελαστικές επιφάνειες, που ορίζουν την επαφή του οχήματος με το οδόστρωμα. Η πρόσφυση των ελαστικών μας στην κάθε επιφάνεια είναι υπεύθυνη για το σταμάτημα ή την κατευθυντικότητα του αυτοκινήτου. Σε στεγνό οδόστρωμα με καλή επιφάνεια και καλά ελαστικά ο συντελεστής τριβής (πρόσφυσης) είναι γύρω στο 0,8-1,0.Στον βρεγμένο φτάνει από 0,3 έως 0,6. Βέβαια, κατά γενική ομολογία, οι δρόμοι μας και στεγνοί ακόμη, δε ξεπερνούν το 0,5 – 0,6. Πάνω στον πάγο φτάνει στο 0,15 ή 0,20 ή και χαμηλότερα. Εύκολα, συνεπώς, μπορεί να αντιληφθεί ο καθένας μας τι σημαίνει αυτό πρακτικά. Με 30 χλμ/ώρα πάνω σε στεγνό οδόστρωμα, χρειαζόμαστε 6 μέτρα προκειμένου να ακινητοποιηθεί τελείως το αυτοκίνητο. Αν τρέχουμε περισσότερο, τότε ο κίνδυνος είναι πολύ μεγαλύτερος. Στη βόρεια Ευρώπη, όπου τα χιόνια και οι πάγοι αποτελούν συνηθισμένο φαινόμενο, τα ειδικά ελαστικά χειμώνα συμβάλλουν σημαντικά στον έλεγχο του αυτοκινήτου. Πρόκειται για ελαστικά υψηλής τεχνολογίας, τα οποία μεταμορφώνουν κυριολεκτικά την συμπεριφορά του αυτοκινήτου σε κάθε γλιστερή επιφάνεια.
Ταχύτητα αυτ/του Φρενάρισμα σε στεγνό Φρενάρισμα σε βρεγμένο
- Με 40 χλμ/ώρα 10,5 μ. 32 μ.
Με 50 χλμ/ώρα 16,5 μ. 36 μ.
Με 60 χλμ/ώρα 24,5 μ. 42 μ.
Με 70 χλμ/ώρα 32 μ. 63 μ.
Με 80 χλμ/ώρα 42 μ. 82,5 μ.
Με 90 χλμ/ώρα 53 μ. 105 μ.
Με 100 χλμ/ώρα 65,5 μ. 129 μ.
Με 110 χλμ/ώρα 79,5 μ. 156,5 μ.
Υδρολίσθηση
Εύκολα ο καθένας βγάζει τα δικά του συμπεράσματα από τον πίνακα φρεναρίσματος. Οι αποστάσεις κατά το φρενάρισμα “διαγράφονται” από τη στιγμή που τα μάτια ειδοποιούν τον εγκέφαλο ότι πρέπει να σταματήσουμε ακαριαία. Και όποιος βέβαια αμφισβητεί τις αποστάσεις αυτές, ας το δοκιμάσει σε κάποιο ασφαλές σημείο. Οι αποστάσεις αφορούν αυτοκίνητα μεσαίου κυβισμού και δυνατοτήτων, με τέλεια φρένα κι ελαστικά. Αν οι ίδιες δοκιμές γίνουν σε πάγο, τότε οι αποστάσεις 10πλασιάζονται!!! Οι κατασκευαστές ελαστικών αλλά και πολλοί ειδικοί τονίζουν ότι ο συντελεστής τριβής σε πάγο ή στρώμα νερού φτάνει στο 0, 05 ή και λιγότερο. Δηλαδή δεν έχουμε σχεδόν καθόλου πρόσφυση. Όσο κι αν έχει προχωρήσει η τεχνολογία, ακόμη δεν έχει δώσει απόλυτη λύση στην αντιμετώπιση της υδρολίσθησης. Σημαντικές όμως λύσεις προσφέρουν πλέον τα χειμερινά ελαστικά, τα οποία έχουν υψηλό δείκτη πρόσφυσης, ακόμη και στον πάγο.
Η υδρολίσθηση είναι επικίνδυνη και ύπουλη κατάσταση για κάθε οδηγό, όσο έμπειρος κι αν είναι. Βέβαια, όσο εξελίσσεται η τεχνολογία, τόσο καλύτερα ελαστικά παράγονται που μειώνουν το φαινόμενο αυτό. Όμως, από τους αγώνες της Formula 1 υπό βροχή, αντιλαμβανόμαστε ότι το φαινόμενο αυτό ταλαιπωρεί και τους κορυφαίους οδηγούς του πλανήτη. Το υδάτινο φιλμ που μεσολαβεί μεταξύ ελαστικού και δρόμου, δεν επιτρέπει στο ελαστικό να έχει επαφή με την άσφαλτο.
Σύμμαχος η καλή ορατότητα
Κατά τη διάρκεια του χειμώνα οι γυάλινες επιφάνειες του αυτοκινήτου είναι συνήθως λερωμένες. Την εποχή αυτή μόνον τα καθαρά παρμπρίζ μας εξασφαλίζουν τέλεια ορατότητα. Για τον λόγο αυτό πρέπει το σύστημα εξαερισμού του αυτοκινήτου να λειτουργεί τέλεια. Μόνον με τον αέρα και το σύστημα κλιματισμού καθαρίζουν σωστά και γρήγορα οι γυάλινες επιφάνειες και όταν χρησιμοποιούμε καινούργιους υαλοκαθαριστήρες. Να μην αφήνουν, δηλαδή, τις κουραστικές γραμμές στο παρμπρίζ, που μειώνουν σημαντικά κι επικίνδυνα την ορατότητα και που κουράζουν τα μάτια του οδηγού. Ακόμη, η αντίσταση του πίσω παρμπρίζ θα πρέπει να λειτουργεί αποτελεσματικά, ώστε να ξεθαμπώνει σωστά. Οι γρίλιες των αεραγωγών μας πρέπει να είναι καθαρές από τα ξερά φύλλα του φθινοπώρου. Σε κάθε άλλη περίπτωση μειώνουν την εισερχόμενη ποσότητα αέρα, κάνοντας δυσκολότερη την διαβίωσή μας. Τα φώτα θα πρέπει να είναι καθαρά, ώστε να φωτίζουν σωστά. Αν είναι λερωμένα, τότε μειώνεται η ικανότητά τους μέχρι και 70%. Η καλή ορατότητα είναι απαραίτητη, κυρίως, σε περιπτώσεις ομίχλης. Μάλιστα αν είναι πολύ πυκνή, μη διστάστε να ανοίξτε το παράθυρο ώστε να ακούτε τι γίνεται στο δρόμο. Μέσα στην ομίχλη ο ήχος μεταδίδεται πολύ πιο εύκολα και αυτό διευκολύνει την ασφαλή οδήγηση. Μόνον τότε ανάβουμε τους προβολείς ομίχλης που διαθέτουν σήμερα τα περισσότερα σύγχρονα αυτοκίνητα. Δεν ξεχνάμε ότι η ανεξέλεγκτη χρήση τους είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη, διότι μπορεί να “τυφλώσει” τους απέναντι οδηγούς.
Τι κάνουμε στο πολύ κρύο
Αν το παρμπρίζ του αυτοκινήτου μας παγώσει, ποτέ δεν ρίχνουμε ζεστό νερό. Το πιθανότερο είναι να ραγίσει. Ανάβουμε τον κινητήρα και φροντίζουμε ο αέρας του συστήματος εξαερισμού να κατευθύνεται προς το παρμπρίζ. Αν διαθέτουμε την ειδική ξύστρα, τότε μπορούμε να βοηθήσουμε την κατάσταση. Αν όχι, θα πρέπει να περιμένουμε να ξεπαγώσει, βοηθώντας το λίγο και με τους υαλοκαθαριστήρες.
Το αντιψυκτικό του κινητήρα είναι απαραίτητο και θα πρέπει ήδη να το έχουμε τοποθετήσει. Ακόμη, θα πρέπει να προσθέσουμε αντιψυκτικό και στο δοχείο του νερού των υαλοκαθαριστήρων. Το ειδικό αυτό υγρό δεν παγώνει το νερό, φροντίζει να καθαρίζουν σωστά οι γυάλινες επιφάνειες και να μην “πιάνει” άλατα το κύκλωμα των σωληνώσεων. Αν βρεθούμε σε ορεινές περιοχές, καλό είναι να έχουμε μαζί μας κι ένα μπουκαλάκι με οινόπνευμα. Θα μας χρειαστεί να ξεπαγώσουμε τις κλειδαριές αν δεν έχουμε κλείδωμα με τηλεχειρισμό.
Οι αλυσίδες
Πρόκειται για ένα απόλυτα απαραίτητο παρελκόμενο, το οποίο θα πρέπει να βρίσκεται πάντα μέσα στο αυτοκίνητο. Είναι άγνωστο το πότε θα συναντήσουμε το χιόνι. Όταν όμως συμβεί, θα πρέπει να το αντιμετωπίσουμε και θα συνεχίσουμε μόνο με αλυσίδες. Στην αγορά κυκλοφορούν διάφορα είδη αλυσίδων. Πρέπει να είμαστε απολύτως βέβαιοι ότι αυτές ταιριάζουν στις διαστάσεις των ελαστικών του αυτοκινήτου μας και καλό είναι να κάνουμε μια «στεγνή» δοκιμή τοποθέτησης πριν χρειαστεί να τις χρησιμοποιήσουμε στα χιόνια. Εκεί θα είμαστε αναγκασμένοι να ενεργήσουμε κάτω από δύσκολες συνθήκες, με θερμοκρασίες κοντά στο μηδέν και θα πρέπει να κινηθούμε με γρήγορο και ασφαλή τρόπο. Οι αυτόματες αλυσίδες που τοποθετούνται σε ελάχιστο χρόνο είναι οι πιο πρακτικές για τους οδηγούς. Κι ένα ζευγάρι γάντια εργασίας θα πρέπει να έχουμε φροντίσει να τοποθετήσουμε στο πόρτ μπαγκάζ. Κοστίζουν ελάχιστα, μας βοηθούν να κάνουμε τη δουλειά μας πιο γρήγορα, με μεγαλύτερη ασφάλεια και χωρίς να παγώσουν τα χέρια μας.
Αν δεν υπάρχουν ήδη αλυσίδες στο αυτοκίνητο, ας γίνει τώρα, πριν αντιμετωπίσουμε μόνοι κι ανυπεράσπιστοι τα χιόνια και τους πάγους. Όταν ξαφνικά το τοπίο ασπρίσει, τότε οι αλυσίδες γίνονται σπάνιο και πανάκριβο είδος. Επιλέγουμε όσο είναι καιρός τις κατάλληλες αλυσίδες για το αυτοκίνητό σας, πριν βρεθούμε στην ανάγκη να επιλέξουμε οποιεσδήποτε βρούμε τυχαία μπροστά μας. Μάλιστα θα συνιστούσαμε να γίνουν και οι ανάλογες δοκιμές στο στεγνό, προκειμένου να είμαστε απόλυτα εξοικειωμένοι με την τοποθέτησή τους. Ο χειμώνας και τα προβλήματά του δεν χρειάζονται επιπολαιότητες.
Τα χειμερινά ελαστικά
Κάθε χρόνο διαπιστώνουμε ότι τελικά τα ελαστικά χειμώνα μπορούν να δίνουν σχεδόν απόλυτες λύσεις στην οδική μας ασφάλεια. Εφ’ όσον τα χρησιμοποιούμε ήδη, τότε δεν χρειάζονται οι αλυσίδες. Κάνουν το αυτοκίνητό μας να κινείται με μεγάλη ασφάλεια πάνω σε κάθε γλιστερή επιφάνεια. Μεταμορφώνουν κυριολεκτικά την συμπεριφορά του αυτοκινήτου μας. Αυτού του είδους τα ελαστικά μας κάνουν να αισθανόμαστε υπερήφανοι για το αυτοκίνητό μας, ενώ κάποιες άλλες φορές μας καθιερώνουν σαν έμπειρους οδηγούς στην παρέα. Τη διαφορά, σε τελική ανάλυση, την κάνουν τα ίδια τα ελαστικά.
Ο αθλητής με τη γόβα «στιλέτο»
Είναι σα να προσπαθεί ο ίδιος αθλητής να τρέξει με κλασικό σκαρπίνι ή με ειδικό παπούτσι αγώνων μια συγκεκριμένη διαδρομή, ή ακόμη και με γόβα «στιλέτο». Είναι σίγουρο ότι με τη δεύτερη επιλογή του θα κινηθεί και πιο γρήγορα και με μεγαλύτερη ασφάλεια. Τα ελαστικά αυτά, συνεπώς, μόνον πλεονεκτήματα έχουν στους δύσκολους κι επικίνδυνους χειμωνιάτικους δρόμους. Το μοναδικό τους μειονέκτημα, αν μπορούμε να πούμε, είναι ότι θα πρέπει να τοποθετούνται στο αυτοκίνητο στις αρχές του χειμώνα και να αφαιρούνται αρχές της άνοιξης. Συνεπώς, χρειάζεται ένας αποθηκευτικός χώρος για τη δεύτερη τετράδα ελαστικών. Όμως με την επιλογή αυτή έχουμε πράξει σοφά, όπως άλλωστε πράττουμε κάθε χρόνο και με την χειμερινή γκαρνταρόμπα μας. Ποτέ δεν χρησιμοποιούμε τα ίδια ρούχα χειμώνα και καλοκαίρι. Με τον τρόπο αυτό χρησιμοποιούμε για κάποιους μήνες διαφορετικά ελαστικά από κάποιους άλλους. Και η φθορά τους είναι η μισή, πετυχαίνοντας να έχουμε συνεχώς “φρέσκα” ελαστικά στο αυτοκίνητό μας για διπλάσιο χρόνο απ’ ότι οι υπόλοιποι οδηγοί. Το κόστος τους μάλιστα, είναι απόλυτα λογικό. Ήδη στην αγορά μας υπάρχουν πολλά είδη χειμερινών ελαστικών. Επιλέγουμε τα κατάλληλα χειμερινά ελαστικά για το αυτοκίνητό μας και να είμαστε βέβαιοι ότι θα αντιμετωπίσουμε χωρίς κινδύνους τα έντονα και ακραία καιρικά φαινόμενα στους ελληνικούς δρόμους.
Δείτε τι γίνεται στον κόσμο όταν η απερισκεψία στους χιονισμένους δρόμους περισσεύει……
Bίντεο
{joomplucat:712 limit=13|columns=3}
