90 χρόνια χωρίς Ford Model T

Το Ford Model T, το αυτοκίνητο που έβαλε τον κόσμο σε τροχούς, συμπληρώνει σε λίγες ημέρες ενενήντα χρόνια από την παύση της παραγωγής του και εκατόν εννέα χρόνια ιστορίας. Πρόκειται για ένα μοναδικό μοντέλο-είδωλο, το οποίο άλλαξε την ιστορία του αυτοκινήτου.

Η παραγωγή του ξεκίνησε την 1η Οκτωβρίου 1908 και σταμάτησε στις 26 Μαΐου του 1927. Όταν πριν από 109 χρόνια ξεκίνησε να κατασκευάζεται, το Ford Model T άλλαξε τον κόσμο με την τεχνολογία του και η Ford ακολουθεί από τότε την ίδια φιλοσοφία.

Το Ford Model T δίκαια θεωρείται ότι έβαλε τον κόσμο πάνω σε τροχούς, και η επιρροή του είναι αισθητή ακόμα και σήμερα.

Ιστορικά γεγονότα του Ford Model T

– Η 1η Οκτωβρίου, 1908 σηματοδοτεί την επέτειο του πρώτου Model T που κατασκευάστηκε για πώληση.
– Το Model T ήταν το πρώτο, προσιτό οικονομικά αυτοκίνητο μαζικής παραγωγής με στάνταρ ανταλλακτικά.
– Το Model T εφοδιάστηκε με ένα τετρακύλινδρο κινητήρα 20 ίππων , με τελική ταχύτητα περίπου 45 μίλια την ώρα, βάρους 1.200 λίβρες και είχε κατανάλωση 13-21 μίλια το γαλόνι.
– Η κυλιόμενη γραμμή συναρμολόγησης για το Model T έφερε επανάσταση στην παραγωγή το 1913.
– Πάνω από 15 εκατομμύρια Model T είχαν πουληθεί μέχρι τις 26 Μαΐου, 1927, όταν μία τελετή σηματοδότησε το επίσημο τέλος της παραγωγής του Model T.
– Ο Henry Ford ονόμασε το Model T “the universal car,” (το παγκόσμιο αυτοκίνητο), ένα χαμηλού κόστους, αξιόπιστο όχημα που μπορούσε να συντηρείται εύκολα και να ταξιδεύει χωρίς προβλήματα στους κακούς δρόμους της εποχής.
– Στις 18 Δεκεμβρίου 1999, το Ford Model T ονομάστηκε “Car of the Century” (Αυτοκίνητο του Αιώνα) από μία ομάδα 133 δημοσιογράφων αυτοκινήτου και ειδικών που ξεκίνησαν με μία λίστα 700 υποψηφίων το 1996 και στη συνέχεια περιόρισαν τις υποψηφιότητες με ψηφοφορίες επτά γύρων σε διάστημα τριών χρόνων, με τα υπόλοιπα υποψήφια να είναι τα BMC, Mini, Citroen DS & VW T1.

Ford Model T production

The Tin Lizzie
Έγινε γνωστό και σαν Tin Lizzie ή Leaping Lena ή flivver. Ήταν το πρώτο προσιτό οικονομικά αυτοκίνητο το οποίο κυριολεκτικά άνοιξε το ταξίδι στην μεσαία αμερικανική τάξη. Και το γεγονός αυτό οφείλεται στην εξελιγμένη του γραμμή παραγωγής, στη συναρμολόγηση αντί της χειροτεχνίας. Με 16,5 εκατομμύρια πωλήσεις, βρίσκεται στην 8η θέση των περισσότερο πουλημένων αυτοκινήτων όλων των εποχών (στοιχεία 2012).
Η 1η Οκτωβρίου, 1908 σηματοδοτεί την επέτειο του πρώτου Model T που κατασκευάστηκε για πώληση, ενώ στις 26 Μαΐου 1927 ο Henry Ford παρακολούθησε το 15 εκατομμυριοστό μοντέλο Τ να περνά στην γραμμή παραγωγής στο εργοστάσιο Highland Park του Michigan.

Ο Henry Ford δήλωσε τότε για το Model T:
“Θα φτιάξω ένα αυτοκίνητο για το μεγάλο πλήθος. Θα είναι αρκετά μεγάλο για την οικογένεια, αλλά αρκετά μικρό για να το φροντίζει ο ιδιοκτήτης του. Θα κατασκευαστεί από τα καλύτερα υλικά, από τους καλύτερους τεχνίτες που θα προσληφθούν, μετά από τα απλούστερα σχέδια που μπορεί να σχεδιάσει η σύγχρονη μηχανική. Αλλά θα είναι τόσο χαμηλή η τιμή ώστε κάθε εργαζόμενος με έναν καλό μισθό θα μπορεί να το αποκτήσει”.

Η αποκατάσταση της αλήθειας
Μπορεί η ανάπτυξη της γραμμή παραγωγής να είναι “χρεωμένη” στη Ford, αλλά η αλήθεια είναι ότι η πρώτη γραμμή συναρμολόγησης ανήκει στον Ransom E. Olds, o οποίος κατασκεύασε το πρώτο αυτοκίνητο μαζικής παραγωγής, ένα Oldsmobile Curved Dash το 1901. Κατά την παραγωγή, όμως του Model T, έγιναν τεράστιες επεμβάσεις και εξελίξεις στο σύστημα της γραμμής παραγωγής. Και για τον λόγο αυτό η σύγχρονη γραμμή παραγωγής πιστώνεται στον Ford και στους μηχανικούς του.

Η αρχή του Model T
To “αυτοκίνητο του αιώνα” σχεδιάστηκε από τον Childe Harold Wills και τους Ούγγρους Joseph Galamb & Eugene Farkas. Αρχικά εφοδιαζόταν με 4κύλινδρο κινητήρα 177 κυβικών ιντσών (2.900 κ. εκ.) με ισχύ 20 ίππων (15 kW). Ανέπτυσσε ταχύτητα 64-72 χλμ/ώρα και ο κινητήρας μπορούσε να λειτουργήσει με βενζίνη, αιθανόλη ή κηροζίνη. Ωστόσο η τιμή της βενζίνης καθιστούσε την αιθανόλη απαγορευτική στη χρήση της. Το κιβώτιο ταχυτήτων δεν ήταν τριών σχέσεων, δύο για εμπρός και η όπισθεν. Οι τροχοί του αρχικά ήταν ξύλινοι, τύπου πυροβολικού και αργότερα, το 1926 περάσαμε σε χαλύβδινους με συγκολλημένες ακτίνες. Τα ελαστικά δε ήταν πεπιεσμένου αέρα, διαμέτρου 30 ιντσών.

Οποιοδήποτε χρώμα αρκεί να είναι μαύρο…
Είναι χαρακτηριστική η φράση του H. Ford: “μπορεί ο καθένας να αγοράσει ένα Model T σε οποιοδήποτε χρώμα, αρκεί να είναι μαύρο….” Η αλήθεια είναι ότι κατά τα πρώτα χρόνια της παραγωγής του (1908 – 1913) κυριαρχούσε το γκρι χρώμα. Υπήρχαν όμως και τα πράσινα, μπλε και κόκκινα. Η χαρακτηριστική ρήση του Ford περί μαύρου χρώματος κυριάρχησε μεταξύ 1914 και 1929, λόγω κυρίως του γεγονότος ότι το μαύρο χρώμα ήταν και φθηνότερο αλλά και πιο ανθεκτικό. Κάθε χρώμα είχε ξεχωριστούς χρόνους στεγνώματος και το γεγονός αυτό ανέβαζε την τελική του τιμή.

Ford Model T

Η παραγωγή του
Οι καινοτομίες που εφαρμόστηκαν για την παραγωγή του, είχαν σαν αποτέλεσμα να μειωθεί εντυπωσιακά ο χρόνος παραγωγής του. Ενώ αρχικά απαιτούνταν περί τις 12,5 ώρες για την κατασκευή ενός μοντέλου, η εξέλιξη έφερε χρόνους απίστευτους. Μέχρι το 1914 η διαδικασία συναρμολόγησης του μοντέλου απαιτούσε μόλις 93 λεπτά. Εκείνη τη χρονιά η Ford παρήγαγε περισσότερα αυτοκίνητα απ΄ όλες τις αυτοκινητοβιομηχανίες μαζί. Την εποχή εκείνη το 50% των κυκλοφορούντων οχημάτων ήταν Ford. Μεταξύ δε του 1917 και 1923 δεν χρειαζόταν να κάνει καμιά απολύτως διαφήμιση, αφού πουλούσε μόνο του. Κατά το 1925 η ημερήσια παραγωγή οχημάτων της εταιρείας έφτανε από 9.000 έως και 10.000 αυτοκίνητα. ή 2 εκατομμύρια ετησίως.

Η τιμή του τη χρονιά εκείνη έφτανε τα 260 δολάρια.

Το τέλος
Ήταν 26 Μαΐου 1927, όταν ο Henry Ford και ο γιος του Edsel οδήγησαν το 15 εκατομμύριο μοντέλο Τ εκτός εργοστασίου. Αυτό σηματοδότησε την επίσημη τελευταία ημέρα παραγωγής του αυτοκινήτου στο κεντρικό εργοστάσιο.

Η εξέλιξη παραγωγής και τιμής του μοντέλου